Somber

En weer. Alsof de duvel ermee speelt. Hermien heeft gebeld. Ze heeft de expositie bij de Stek gezien. Ze wist niet dat mijn werk daar hing. Toevallig kende  ze de surveillant en liep naar binnen. Tot haar verbazing bleek het werk van haar ex-zwager te zijn, van mij dus. Ze vindt het mooi, divers. Voorzichtig meldt ze dat ze de schilderijen wel somber vindt. Ze wil me sparen. Ze heeft het goede met mij voor.

Ik heb het vaak gehoord. Net iets te vaak. Het is hardnekkig. Kennelijk hoort kunst kleurrijk te zijn. En vrolijk. De wachtkamers van tandartsen hangen er vol mee. Overal. Altijd. Semi-abstracte mensfiguren. Of dikke karikaturale vrouwen. Bloemstillevens doen het ook goed. Dit alles  in fel rood, geel en blauw. Geen ontkomen aan. Wie schrijft in hemelsnaam deze wet voor?

Terug in de tijd. Mijn jongste zoon komt tussen de middag chagrijnig terug uit school. 6-7 jaar oud, schat ik. Hij heeft een tekening gemaakt. Een oorlog-scene met wild om zich heen schietende soldaten. Dat doen jongens van die leeftijd nu eenmaal. De juf is er niet blij mee want het is geen vrolijk onderwerp en nog belangrijker: Chris heeft geen kleur gebruikt.

"Ze heeft helemaal niet gezegd dat dat moest!" tiert hij terwijl hij zijn brood naar binnen werkt. Nu moet ik op mijn hoede zijn, want ik mag de juf niet afvallen. Niets zo erg als een verongelijkte ouder die verhaal gaat halen bij de leerkracht van zijn kroost. Omstandig en voorzichtig probeer ik het te sussen en daarbij de kool en de geit te sparen. Het werkt niet. Er zit een harde kop op. "Jij maakt toch ook schilderijen in zwart/wit!" en wijst op een houtsnede boven de bank.
In dit geval zet ik de pedagogiek maar even aan kant en geef hem gelijk. De expressieve, directe zeggingskracht die kinderen op jonge leeftijd in hun tekeningen kunnen leggen is iets waar je als volwassene met enige weemoed naar terug kunt verlangen.

Ben ik tegen kleurgebruik in de kunst? In tegendeel. De expressieve landschappen van Van Gogh en Dillemans bewonder ik zeer. Maar het is niet wat ik zelf maak. Landschappen zoals je die aantreft in Schotland, Ierland en Scandinaviƫ boezemen ontzag in. Ze zijn ongenaakbaar, soeverein en majestueus. De elementen regeren er. De mens is nietig, bescheidenheid past. Dat zijn de landschappen waar ik me toe aangetrokken voel. Dat schilder ik. In gedempte, tonale kleuren om de sfeer zo goed mogelijk te benaderen. Soms lukt me dat.

En daar word ik dan heel vrolijk van.